Help! Ik wil gered worden!

Dit artikel schrijf ik aan de hand van eigen inzichten met mijzelf en inzichten die ik heb verkregen door het werken met familieopstellingen als het gaat om het gered willen worden. Het is een openhartig artikel die ik met bepaalde tegenzin schrijf. Het heeft namelijk iets vernederend, het gered willen worden. Een soort aantasting van mijn waardigheid als individu. En toch is het iets wat mijn leven (veel) heeft beïnvloed en nog af en toe doet.

Wanneer ik hier schrijf over het gered willen worden gaat het niet om een noodsituatie. Maar om een idee wat zich diep in het onbewuste heeft geworteld. Een idee dat iemand anders moet komen om ‘het te doen’. Een soort machtig persoon die mij moet gaan vertellen hoe ik moet leven. Die weet hoe dingen in elkaar steken. Een soort ‘wetende vader’.

Waar ik steeds tegen aanliep in mijn leven was dat mijn beweging steeds werd onderbroken. Met mijn beweging bedoel ik bijvoorbeeld een initiatief nemen of iets ondernemen. Ik kwam steeds weer in een wachthouding terecht. Met (hele) grote frustratie tot gevolg. Want ik wil graag bewegen, leven, dingen ondernemen. Mijn bedrijf neerzetten en met klanten werken. Maar continu het gevoel van tegengehouden worden. Waar komt dit toch vandaan?

Ik kan mij herinneren dat ook mijn moeder vaak een bepaalde houding had. Een manier van uit haar ogen kijken. Zo van ‘red mij!’. En ook zij zit vaak in een wachthouding. Ik heb het dus van haar overgenomen. Als kind hiermee opgroeien trouwens kan bedreigend overkomen. Je wordt namelijk neergezet als een redder die haar moet redden van ‘de ondergang’ of zoiets. En daarmee plaatst zij jou als kind boven haarzelf met (sterke) parentificatie* tot gevolg. Als kind verlies je op dat moment ook de moeder die in haar kracht staat.

Het idee van de redder

Het idee van de redder is al oud. De priesters van de oude religies hebben het idee gewekt dat wij het leven niet kunnen leven vanuit onze eigen wijsheid. Maar dat er iemand is, namelijk de priester zelf (of de religie), die ons moet vertellen hoe we moeten leven. We moeten in hun geloven. En dat we  ‘slachtoffers’ zijn die gered moeten worden door een groot en machtig persoon van de ondergang. Het idee van een messias, een God, die naar de aarde komt en alles weer goed zal maken. En dat wij geen eigen verantwoordelijkheid dragen voor onze eigen levens.

Ook als therapeut krijg ik deze projectie wel eens. Ik ben de wetende therapeut die de cliënt moet vertellen hoe hij of zij moet leven. Hierbij gaat het niet om de begeleiding die ik geef tijdens een sessie maar een afwachtende houding van de cliënt waarbij ik de cliënt moet vertellen wat hij of zij met zijn of haar leven aanmoet. Een houding van: wat moet ik doen? Ik wordt als het ware dan deze ‘wetende vader’.

En in de ‘corona-tijd’ werd mij dit ook weer meer en meer helder. Het idee van een machtig persoon (Rutte!), een overheid, een autoriteit die ‘het’ weet. En alles zal oplossen voor ons terwijl wij thuis zitten te wachten als machteloze slachtoffers totdat we gered worden van de grote boze vijand wat corona is. Dit beeld werd voortdurend neergezet door de media waarbij de overheid onbewust de rol van redder ging vervullen. Maar het maakt ons psychologisch zwak en neemt onze waardigheid als individu weg.

De weg eruit…

Als ik met wat afstand mijn gedachtes bekijk en de krankzinnigheid van het geheel ziet komt er eigenlijk alleen maar verbazing over mij heen. Maar het doet mij ook denken aan wat Osho een keer zei hierover: dat het idee van een redder en gered worden al heel lang geleden in onze mind* is geplaatst door religies en daarom juist zo onbewust is geworden. We hebben vaak niet eens in de gaten dat we met dit idee rondlopen. Maar ondertussen beïnvloed het onze levens wel.

Maar wat is dan de weg eruit? Ondanks alle frustratie het wachten of het idee van gered willen worden accepteren. Ook al is het vernederend. Dat we aan het wachten zijn op een redder ook al weten we rationeel dat deze niet zal komen of niet echt nodig is. Hier komt ook een bewustheidsproces bij kijken. Door middel van meditatie en naar onszelf kijken in therapie. Onszelf een soort van spiegel voorhouden. Langzaamaan meer en meer bewust worden van dit idee en ons gedrag.  En zo kunnen we er eruit klimmen….

– Raj –

*parentificatie: het fenomeen dat ouders de kinderen worden en de kinderen de ouders. De kinderen staan boven de ouders wat een onnatuurlijke en schadelijke positie is.

*mind: onze gedachtes of gedachtewereld. Hier is een deel bewust en een deel onbewust.